Data Center ใต้น้ำ ลดใช้พลังงาน แก้ปัญหาทำความเย็น?

เมื่อความต้องการใช้ AI และระบบออนไลน์ในปัจจุบันเพิ่มสูงขึ้น ส่งผลให้ศูนย์ปฏิบัติการข้อมูลเติบโตอย่างรวดเร็วตามการใช้งาน แปลว่าข้อมูลที่ไหลเวียนในระบบก็สูงตามมา โดยส่งผลต่อการใช้พลังงานในการทำความเย็นให้กับเครื่องเซิร์ฟเวอร์ที่ทำงานหนักตลอดเวลา

เราเลยเริ่มเห็นข่าวที่ผู้ให้บริการในหลายประเทศมีการค้นหาวิธีใหม่ๆ ในการลดใช้พลังงานสำหรับทำความเย็นให้เครื่องเหล่านี้ ซึ่งการเอาเครื่องเหล่านี้ลงไปตั้งใต้ทะเล เพื่อใช้น้ำทำหน้าที่ลดความร้อนแทนการใช้เครื่อง ก็ได้ถูกนำมาทดลองใช้ด้วย

ล่าสุด ทางจีนก็ได้ออกมาประกาศความสำเร็จศูนย์ข้อมูลใต้น้ำที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานลมในนครเซี่ยงไฮ้ เมื่อไม่นานมานี้ด้วยเช่นกัน

“Data Center ใต้น้ำ” แก้ปัญหาความร้อนได้จริง ?

ที่จริงก่อนหน้านี้ทาง Microsoft ก็ได้มีการทดลองสร้างศูนย์ข้อมูลใต้น้ำมาแล้ว แต่สุดท้ายก็ประกาศยุติการทดสอบไป พร้อมบอกว่าหลังจากนี้บริษัทจะไม่มีการติดตั้ง Data Center ใต้น้ำอีก

หลายคนก็ได้มีการวิเคราะห์กันว่า การยุตินี้อาจเกิดจากหลายปัจจัย เพราะที่จริงการสร้างศูนย์ข้อมูลในน้ำก็มีข้อจำกัดหลายด้าน อาทิ ความยากด้านการบำรุงรักษาและการซ่อม, ความคุ้มค่าในเชิงพาณิชย์ และสภาพแวดล้อมและกฎระเบียบที่อาจต้องทำเรื่องขออนุญาตของแต่ละพื้นที่ เป็นต้น

แล้วเคยคิดไหม ว่าหากศูนย์ข้อมูลเหล่านี้ถูกสร้างอยู่ใต้น้ำพร้อมกันในหลายพื้นที่ จะทำให้อุณหภูมิของน้ำจะสูงขึ้นตามมาหรือไม่ เพราะแม้ว่าการประหยัดพลังงานบนบกจะเป็นเรื่องที่ควรโฟกัส แต่ระบบนิเวศน์ใต้ทะเลเองก็สำคัญไม่แพ้กัน

ซึ่งถ้าหากดูข้อมูลอุณหภูมิน้ำทะเลในมหาสมุทรแปซิฟิกตอนเหนือนั้น จะพบว่าอุณหภูมิตอนนี้มีระดับความร้อนที่สุดเท่าที่เคยมีการบันทึกไว้ โดยช่วงเดือนกรกฎาคม-กันยายน 2025 อุณหภูมิผิวน้ำสูงกว่าค่าสูงสุดเดิมเมื่อปี 2022 ถึงกว่า 0.25 องศาเซลเซียส และแม้การเพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อยนี้ถือว่ามหาศาลเมื่อเทียบกับพื้นที่ที่กว้างกว่า 10 เท่าของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

และงานวิจัยล่าสุดระบุว่า จำนวนวันของคลื่นความร้อนในทะเลเพิ่มขึ้นกว่า 3 เท่าภายในไม่กี่ทศวรรษและปี 2025 จากข้อมูลทั้งหมดนี้ทำให้เราต้องกลับมาตั้งข้อสันนิษฐานว่า เป็นไปได้ไหมว่าการย้ายศูนย์ข้อมูลลงน้ำน่าจะส่งผลกระทบที่หนักกว่าเดิมต่อระบบนิเวศ แม้จะจุดประสงค์ของหลายโครงการคือต้องการลดพลังงานที่ใช้ทำความเย็น แต่สุดท้ายก็อาจไม่ต่างกับการย้ายปัญหาไปอีกที่มากกว่าหรือไม่

เพราะส่วนใหญ่แล้ว Data Center ในต่างประเทศจะมีข้อมูลไหลเวียนจำนวนมากจากปริมาณการใช้งานที่เรียกได้ว่าแทบทั่วโลก การที่เอาศูนย์ข้อมูลลงน้ำก็ไม่ได้ช่วยเรื่องความเย็นมากขนาดนั้น และยังมีรายละเอียดเล็กๆที่ต้องดูแลอีกจำนวนมาก

ซึ่งโครงการของ Microsoft ก็ทำให้เห็นแล้วว่าวิธีการนี้ทำได้แต่อาจไม่ยั่งยืน สุดท้ายการสร้างบนบกก็ยังมีความจำเป็นอยู่ เพียงแต่อาจจะต้องหันมาลงทุนเรื่องพลังงานสะอาดมากขึ้นแทนแม้จะมีต้นทุนที่สูงมากก็ตาม ซึ่ง Microsoft ก็พึ่งปิดดีลกับโรงงานนิวเคลียร์ Three Mile Island ยาว 20 ปี เพื่อใช้ผลิตไฟให้ Data Center

โดยในไทยเอง Data Center หลายแห่งมีการใช้พลังงานสะอาดเข้ามาใช้มากขึ้น อย่างเช่น โซลาร์ฟาร์ม ที่คอยกักเก็บพลังงานจากแสงอาทิตย์ และถูกนำมาใช้เป็นพลังงานไฟฟ้าทดแทน

นอกจากนี้ สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กระทรวงพาณิชย์ ก็เร่งดันแนวคิด “Green Data Center” เพื่อลดการใช้พลังงานและผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม สร้าง “ระบบนิเวศ” ที่เอื้อต่อการเติบโตของ Green Data Center ผ่านความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งรัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษา ในการวิจัย พัฒนา และอบรมบุคลากร ควบคู่กับการให้สิทธิประโยชน์ทางภาษี สนับสนุนการเข้าถึงเงินทุน และจัดทำมาตรฐานรับรอง ที่จะช่วยให้ไทยสามารถรองรับการเติบโตของเศรษฐกิจดิจิทัลควบคู่ไปกับการรักษาสิ่งแวดล้อมได้อย่างยั่งยืน