ประชาชนยื่นภาษีไปทำไม?

เมื่อพูดถึงคำว่า “ยื่นภาษี” ภาพจำของใครหลายคนอาจยังเป็นเรื่องยุ่งยาก เอกสารเยอะ และเป็นภาระที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ บางคนมองว่านี่คือหน้าที่ของมนุษย์เงินเดือนหรือผู้ประกอบการเท่านั้น

แต่ในความเป็นจริง การยื่นภาษีเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับคนมีรายได้แทบทุกคน และการเสียภาษีนี่แหละ เชื่อมโยงโดยตรงกับสิทธิ สวัสดิการ และโอกาสที่รัฐจะจัดสรรกลับคืนมาสู่ประชาชน

ทำไมทุกคนต้องยื่นภาษี?

“ภาษี” เป็นทรัพยากรสำคัญที่รัฐนำมาใช้พัฒนาประเทศโดยพึ่งพารายได้จากภาษีของประชาชนเป็นสำคัญ คิดเป็นสัดส่วนเกือบ 90% ของรายได้ทั้งประเทศ นั่นหมายความว่า หากระบบภาษีมีปัญหา ไม่ว่าจะจัดเก็บได้ไม่ครบ มีช่องโหว่ หรือบริหารจัดการได้ไม่ดี ผลกระทบก็จะลามไปถึงคุณภาพชีวิตของคนทั้งประเทศ ตั้งแต่ถนนหนทาง โรงพยาบาล โรงเรียน ไปจนถึงสวัสดิการพื้นฐาน ซึ่งก็ต้องบอกว่าไม่ใช่แค่คนไทยเท่านั้นที่จำเป็นต้องจ่ายภาษี ทุกประเทศบนโลกต่างก็มีกฎหมายในเรื่องนี้เหมือนๆ กัน

ในทางกลับกัน หากประชาชนจำนวนมากอยู่นอกระบบหรือหลบเลี่ยงภาษี เม็ดเงินก็ยิ่งหดตัว เมื่อเงินไม่พอรัฐก็ไม่สามารถพัฒนาบริการสาธารณะได้อย่างที่สังคมคาดหวัง วงจรนี้จึงกลายเป็นปัญหาซ้ำซ้อนที่กระทบทุกฝ่าย

ปัจจุบันประเทศไทยจัดเก็บภาษีได้ราว 16% ต่อ GDP คิดง่ายๆคือคนไทย 70 ล้าน มีเพียง 4 ล้านคนเท่านั้นที่เสียภาษี ซึ่งถือว่าค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับประเทศที่มีระดับเศรษฐกิจใกล้เคียงกัน หรือกลุ่มประเทศรายได้ปานกลางระดับบน ที่โดยทั่วไปเก็บภาษีได้ประมาณ 18% ต่อ

GDP อาจดูไม่มากแต่กำลังสะท้อนถึงงบประมาณที่หายไปจำนวนมหาศาล

ยิ่งถ้าเทียบกับประเทศพัฒนาแล้วในกลุ่ม OECD จะเห็นชัดว่าพวกเขาจัดเก็บภาษีได้เฉลี่ยถึงประมาณ 24% ต่อ GDP และที่น่าสนใจคือประเทศเหล่านี้มักมาพร้อมกับระบบสวัสดิการที่ครอบคลุม ทั้งด้านสาธารณสุข การศึกษา และการดูแลประชาชนในระยะยาว นั่นก็หมายความว่า “ภาษีที่จ่ายไป” ใช้แลกกับ “คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น” ของทุกคน จึงเป็นคำตอบว่าทำไมทุกคนต้องจ่ายภาษี

Easy E-Receipt = ระบบภาษีที่โปร่งใส

ซึ่งโครงการที่กรมสรรพากรผลักดันอย่างต่อเนื่อง คือ Easy E-Receipt หรือระบบใบเสร็จอิเล็กทรอนิกส์ ที่เชื่อมข้อมูลการซื้อขายเข้ากับระบบภาษีแบบ Seamless ตั้งแต่ต้นทาง

แม้ในปีนี้อาจยังไม่มีมาตรการลดหย่อนออกมาอย่างเป็นทางการ แต่ทิศทางที่รัฐส่งสัญญาณออกมาค่อนข้างชัด ว่า Easy E-Receipt จะเป็น “โครงสร้างพื้นฐาน” สำคัญในการผลักดันเศรษฐกิจดิจิทัลและปูพื้นฐานระบบภาษีให้ทันสมัย โปร่งใส และเอื้อต่อทั้งภาคธุรกิจและประชาชนในระยะยาว

ผู้ประกอบการได้เตรียมตัว ประชาชนได้ประโยชน์

ในมุมของผู้ประกอบการ การเข้าสู่ระบบ Easy E-Receipt ไม่ได้เป็นแค่เรื่องการทำตามนโยบายรัฐ แต่คือการเตรียมความพร้อมล่วงหน้า หากในอนาคตมีมาตรการลดหย่อนหรือสิทธิประโยชน์ทางภาษีเพิ่มเติม ร้านค้าที่อยู่ในระบบอยู่แล้วจะได้เปรียบทันที ทั้งในแง่ความน่าเชื่อถือและโอกาสทางธุรกิจ

ขณะเดียวกัน ฝั่งประชาชนเองก็มีแนวโน้มพร้อมสนับสนุนมากขึ้น เพราะ Easy E-Receipt ทำให้การใช้สิทธิ์ภาษีง่ายขึ้น ไม่ต้องเก็บกระดาษ ไม่ต้องกลัวเอกสารหาย และตรวจสอบย้อนหลังได้จริง ที่สำคัญยังช่วยให้เงินที่เราจ่ายไป “มีที่ไปที่มา” มากขึ้น

มากกว่าภาษี คือการสนับสนุนเศรษฐกิจในประเทศ

อีกมิติหนึ่งที่มักถูกพูดถึงควบคู่กัน คือ การสนับสนุนสินค้าและผู้ประกอบการไทย เพราะมาตรการลักษณะนี้ มักถูกออกแบบมาเพื่อกระตุ้นการใช้จ่ายทำให้เศรษฐกิจหมุนเวียนในประเทศควบคู่ไปกับการดึงเศรษฐกิจนอกระบบให้เข้ามาอยู่ในระบบมากขึ้น

เมื่อข้อมูลการซื้อขายถูกบันทึกอย่างเป็นระบบ รัฐก็สามารถนำข้อมูลเหล่านี้ไปวางนโยบายได้แม่นยำขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการช่วยเหลือ SME การออกมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจหรือการออกแบบสวัสดิการที่ตรงกลุ่มเป้าหมายมากกว่าเดิม

“การยื่นภาษี” จึงไม่ใช่เรื่องไกลตัวหรือเป็นภาระที่ควรหลีกเลี่ยงแต่เป็นเรื่องสำคัญที่ทุกคนควรทำ เพื่อรักษาสิทธิของตัวเองในวันที่รัฐออกมาตรการช่วยเหลือและเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของระบบเศรษฐกิจที่โปร่งใสและเป็นธรรมมากขึ้น

ติดตามทุกความเคลื่อนไหวของเทคโนโลยี ที่จะพัฒนาและยกระดับประเทศไทยให้ก้าวไปข้างหน้าได้ที่ Tech Movement